μάρπτει χερσὶν ἡνίας

ἡνία, ἡ, bei Hom. immer, wie Hes. ge. 95 u. sp. Ep., auch Pind. P. 4, 18 I. 1, 15, im plur. τὰ ἡνία, Zügel; sowohl bei Reit-, als bei Wagenpferden; ἡνία λάζετο χερσί Od. 3, 483; Νέστορα δ' ἐκ χειρῶν φύγον ἡνία Il. 8, 137; τεῖναν ἡνία σιγαλόεντα 5, 266; vom Zaum oder Gebiß, χαλινός, unterschieden, 19, 394; περιλαβὼν ταῖς ἡνίαις τὸν χαλινόν Plut. Alex. 6; ἀκηράτοις ἁνίαις Pind. P. 5, 45; ἐν ἡνίαισιν εἶχεν εὔαρκτον στόμα Aesch. Pers. 189; πρὸς ἡνίας μάχῃ, gegen den Zügel kämpfen, in den Zügel beißen, Prom. 1012; ἐπίσχων χρυσόνωτον ἡνίαν Soph. Ai. 834; ἡνίας χεροῖν ἔσεισαν El. 702; λύων ἡνίαν ἀριστεράν 733; μάρπτει χερσὶν ἡνίας Eur. Hipp. 1188; übertr., δυοῖν γυναικοῖν ἄνδρ' ἕν' ἔχειν ἡνίας Androm. 178; Ar. sagt auch ἡνίαι πόλεως, τῆς Πυκνός, Eccl. 466 Equ. 1 105; Plat. öfter im plur., ἡνίας εἰς τοὐπίσω ἑλκύσαι Phaedr. 254 c, ἐφεῖ. ναι καὶ χαλάσαι τὰς ἡνίας τοῖς λόγοις, die Zügel anlegen, anziehen u. nachlassen, Prot. 338 a, καὶ χαλινός Rep. X, 601 c; Folgde oft übertr. für Lenkung, Regierung, Gewalt, τῷ δήμῳ τὰς ἡνίας ἀνείς Plut. Pericl. 11, ihm den Zügel schießen lassend; ἐνεδίδου τοῖς βουλήμασι τὰς ἡνίας D. Hal. 7, 35; παρ' ἡνίαν ποιεῖν, ungehorsam, unfolgsam sein, Philostr. Imagg. 2, 18; – ἀφ' ἡνίας u. ἐφ' ἡνίαν, von der Rechten nach der Linken, Polyaen. 4, 3, 21; vgl. Plut. Harc. 6. – Allgemeiner, lederner Riemen, Schuhriemen, χάλα συνάπτους ἡνίας Λακωνικάς Ar. Eccl. 508, Schol. τὰς συναπτούσας καὶ δε-σμούσας τὰ ὑποδήματα.

μάρπτω, fut. μάρψω, aor. ἔμαρψα u. μέμαρπον, Hes. gc. 245, μαπέειν, 231. 304, μεμάποιεν, 252, partic. perf. μεμαρπώς, O. 206, – ergreifen, sa sse n, halten; ἀγκὰς ἔμαρπτε Κρόνου παῖς ἣν παράκοιτιν, umarmen, Il. 14, 346, ἀμφοτέρας ἐπὶ καρπῷ χεῖρας ἔμαρπτεν σκαιῇ, 21, 489; im feindlichen Sinne, packen, vom Kyklopen, Od. 10, 116; auch vom Schlaf, τὸν ὕπνος ἔμαρπτε, Il. 23, 62. 24, 679; vom Alter (vgl. καταμάρπτω), γῆρας μέμαρπον, sie erreichten das Greisenalter, Hes. gc. 245; so καί με μεταΐξας μάρψῃ ταχέεσσι πόδεσσι, mit den Füßen erreichen, einholen, Il. 21, 564. 22, 201, wie Archil. frg. 39; aber χϑόνα ποδοῖιν μάρπτειν = die Erde mit den Füßen erreichen, berühren, Il. 14, 228; vom Blitz, treffen, ἅ κεν μάρπτῃσι κεραυνός, 8, 405. 419; – erfassen, αὐχένων μάρψαις χερσὶν ὄφιας Pind. N. 1, 45; σϑένος ἔμαρψαν, 6, 11, Kraft erlangen; εἴ σε μάρψει ψῆφος Aesch. Eum. 567, steht für das in Prosa vom Verurtheilen übliche αἱρεῖν; – μάρψας ποδός νιν, ihn beim Fuß erfassend, Soph. Trach. 776; auch ἄσκοποι δὲ πλάκες ἔμαρψαν, die Erde verschlang den Oedipus, O. C. 1678; μάρπτει χερσὶν ἡνίας, Eur. Hipp. 1188; μάρψω σ' αὖ τόξοις, Ion 158; μή πώς σε δόλῳ φρένας ἐξαπατήσας ἰκτῖνος μάρψῃ, Ar. Pax 1100; sp. D., Alc. 3 (XI, 64); Ep. ad. 417; Antiphil. 5. – Man vgl. ἅρπη, ἁρπάζω, rapio, raffen.